Nếu được tiếp cận một cách thông minh và sử dụng có chiến lược, trí tuệ nhân tạo (AI) có thể mang đến tiềm năng đầy hứa hẹn để tăng cường sự hiệu quả và đổi mới cho các nhà báo và cơ quan báo chí.

Nhà báo Nikita Roy, thành viên Trung tâm Nhà báo Quốc tế (ICFJ) cho biết: "Tôi nghĩ các nhà báo cần phải là một trong những công dân có hiểu biết nhất về AI. Chúng ta nợ độc giả của mình điều đó".

Sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI) đã tạo ra sự lạc quan cũng như lo ngại trong ngành tin tức, khiến nhiều người phải suy ngẫm về tương lai của báo chí. Bất chấp những rủi ro, AI đã được chứng minh là hữu ích ở nơi làm việc.

Roy trích dẫn một nghiên cứu do Boston Consulting Group thực hiện cho thấy những người sử dụng GPT-4 do OpenAI phát triển đã tạo ra các sản phẩm có chất lượng cao hơn 40% trong các lĩnh vực nói chung.

Sự phát triển nhanh chóng của AI khiến tương lai ngành báo chí thay đổi. Ảnh: iStock

CÁC ỨNG DỤNG CỦA AI PHỤC VỤ CHO NGHỀ BÁO NGÀY NAY

Tạo đề xuất tiêu đề

Roy nhấn mạnh một công cụ miễn phí trên Slack có tên YESEO có thể hỗ trợ người dùng đặt tiêu đề và mô tả bài viết thân thiện với SEO.

Tóm tắt tệp PDF

AI sáng tạo có thể giúp các nhà báo tóm tắt thông tin hiệu quả từ các bài báo và báo cáo định dạng PDF. ChatwithPDF là một công cụ cung cấp chức năng này. Roy nói điều quan trọng là người dùng cần xác minh kết quả bằng chính bản PDF.

Trực quan hóa dữ liệu

Plugin ChatGPT daigr.am có thể tạo biểu đồ có tổ chức và ngắn gọn một cách hiệu quả từ dữ liệu thô.

Phân tích nội dung video

Các nhà báo có thể sử dụng Google Gemini, cùng với nhiều cách khác, để tóm tắt và phân tích thông tin trong video. Roy nói: "Bạn có thể tìm hiểu rất nhiều thứ bằng cách chỉ sử dụng một video YouTube làm nguồn".

Phân tích tập dữ liệu lớn

Tính năng phân tích dữ liệu nâng cao của ChatGPT có độ chính xác cao vì nó sử dụng các ngôn ngữ mã hóa, chẳng hạn như Python. Người dùng cũng có thể đặt câu hỏi về dữ liệu bằng ngôn ngữ đơn giản.

Viết văn bản thay thế

Cả ChatGPT và Microsoft Copilot đều cung cấp các tính năng có thể viết văn bản thay thế chi tiết cho ảnh một cách nhanh chóng và chính xác, giúp nội dung đa phương tiện dễ truy cập hơn.

Tìm nguồn nghiên cứu phục vụ bài báo

Roy nhấn mạnh một số công cụ tìm kiếm có thể hỗ trợ các nhà báo trong những bài viết nghiên cứu chuyên sâu. 

Ví dụ, Perplexity giúp người dùng bắt đầu nghiên cứu bằng cách xác định nguồn thông tin, kiểm tra xem có bất kỳ thông tin ảo hoặc không chính xác nào được tạo ra hay không.

Công cụ Consensus có thể cung cấp cho người dùng những hiểu biết sâu sắc và các đặc điểm chính của tài liệu nghiên cứu, chẳng hạn như kết quả và liệu chúng có được trích dẫn rộng rãi hay không. 

Công cụ Elicit phân tích các tài liệu nghiên cứu để trích xuất dữ liệu, tóm tắt và sắp xếp các phát hiện. 

Chuyển âm thanh thành văn bản

Công cụ AI Oasis cho phép người dùng chuyển đổi âm thanh thành văn bản viết. 

Thao tác với hình ảnh và video

Trợ lý AI trong Adobe cung cấp khả năng thay đổi hình nền hoặc thêm chi tiết vào đa phương tiện. Các tính năng AI của Adobe cũng có thể tạo bản ghi và bảng phân cảnh cho video cũng như tạo B-roll (cảnh quay bổ sung) từ một video clip.

Đối với những người muốn tìm hiểu thêm về các công cụ AI cho hình ảnh và video, Roy khuyên có thể cân nhắc tham gia Học viện AI Lemon.

MÔ HÌNH NGÔN NGỮ LỚN: CÁCH SỬ DỤNG VÀ RỦI RO LÀ GÌ?

Các mô hình ngôn ngữ lớn, một tập hợp con của AI tạo sinh, được đào tạo để hiểu văn bản đầu vào, dự đoán từ tiếp theo trong chuỗi và trò chuyện lại với người dùng. ChatGPT và GPT-4 do Open AI phát triển là những ví dụ phổ biến.

"Đây là những mô hình ngôn ngữ cực lớn. Phải mất rất nhiều thời gian, tiền bạc, nguồn lực kỹ thuật để đào tạo những thứ này. Đó là lý do tại sao chỉ có một số công ty lớn nhất làm điều này, như Microsoft và Google", Roy nói. Cô cũng cảnh báo: "Các mô hình ngôn ngữ lớn là công cụ tạo ra văn bản - chúng không phải là công cụ tạo ra kiến ​​thức".

Roy đưa ra 4 quy tắc dành cho các nhà báo sử dụng mô hình ngôn ngữ lớn trong bài viết:

Không sử dụng các mô hình ngôn ngữ lớn để tìm kiếm thông tin hoặc tạo ra kiến ​​thức. AI được đào tạo để dự đoán văn bản và do đó đôi khi có xu hướng đưa ra các phản hồi sai.

Các mô hình ngôn ngữ lớn được đào tạo dựa trên thông tin từ internet và có khả năng chúng đưa ra các kết quả đã cũ hoặc không chính xác. 

Không nhập dữ liệu nhạy cảm, vì những mô hình này ghi nhớ thông tin và có thể chia sẻ thông tin cá nhân với những người dùng khác.

Đừng xuất bản mà không kiểm tra đạo văn. Do chức năng ghi nhớ, các mô hình ngôn ngữ lớn cũng có xu hướng chia sẻ thông tin có thể đã được xuất bản.